Linux Hakkında Herşey Burada

LiNUX HAKKINDA HERSEYSAGLIKLI ALTYAPI

Linux giderek popülerlik kazanan bir işletim sistemi.Hemen hemen her gereksinimi karşılayacak yazılımları, değişik özellikleri ve sağlam yapısıyla oldukça beğeni görüyor.Siz de Linux kullanmak istiyor ama Linux hakkında fazla bir şey bilmiyorsanız bu yazı tam size göre.Linux Nedir ?Teknik olarak tanımlamak gerekirse Linux, Unix benzeri, çekirdek (kernel) temelli, tam bellek korumalı ve çoklu işlem yapabilen bir işletim sistemidir.Linux anlatılırken nedense her yerde ilk olarak şu yazılır: Linux, orjinal olarak Linus Torvalds tarafından 1991 yılında Helsinki Üniversitesinde öğrenciyken geliştirilmiş ve GNU lisansı altında ücretsiz dağıtılan bir işletim sistemidir.Linux Amigalardan Digital Alphalara varan geniş bir donanım yelpazesinde rahatlıkla çalışabilen dayanıklı, güçlü derli toplu (ufak) ve ücretsiz bir işletim sistemidir.Bunun yanı sıra Linux tam bir ekip çalışmasının ürünü.Ekipse tüm dünyaya yayılmış bir meraklı programcılar ordusudur.

Bu insanlar Linuxe her her an yeni özellikler katıyor, hataları düzeltiyor, eksikleri gideriyor ve yeni donanım sürücüleri çıkarıyor.Open Source (Açık Kaynak Kodu)Linux ücretsiz olmanın da ötesinde.Çünkü Linuxde çalışan programların kaynakları da incelemeye açık bir şekilde geliyor.Yani eğer isterseniz (ve tabi o kadar vaktiniz varsa) kendi işletim sisteminizi yazabilirsiniz.Rakamlarla LinuxBütün bu özellikleri sayesinde büyük ilgi gören Linux, geçen senenin mart ayında yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, dünya çapında yaklaşık sekiz milyonluk bir kullanıcı kitlesine sahip.Kurumsal alanda yaptığı araştırmada IDC araştırma şirketi, kurumsal alanda kullanılan Linux sunucularının 750 bin civarında olduğunu tespit etti.Bu sayı hızla artmaya devam ediyor.Bu arada söylenişi konusuna da açıklık getirelim.Çoğu insan ingilizce bir aksan yakıştırarak Lin-aks şeklinde telfuz ediyor.

Dakat diğer bir grup ise (ki Linus Torvalds da bu grupta yer alır) Li-nugs demeyi uygun buluyor.Seçim sizin.Linux Bilgisayarımda Çalışırmı ?işte Linuxun en iyi olduğu bir çok alandan biri, platform çeşitliliği.Linux aklınıza gelebileeck (evet Commodore64 için bile sürümü var) her devrin bilgisayarına uygulanmış.Linux, bütün Intel x86 mimarisi ve uyumlu platformlarda, PowerPC işlemcili (Macintosh) platformlarda, Sun SparcLarda, DEC Alphalarda ve diğerlerinde çalışabilir.Linuxu çalıştırmak için en son, en hızlı sistemlere ihtiyacınız yok.Modüler bir yapıda olmasından dolayı, 150 MB sabit disk ve 2 MB fiziksel bellek alanı olan en düşük i386 modelinde bile Linuxu çalıştırabilirsiniz.Tabi öyle bir makinenin performansı da bir yere kadar olacaktır.

Daha fazla işlevi kullanmak istiyorsanız bundan daha iyi bir makineye ihtiyacınız olacağı açıktır.Bunun yanında bazı geliştiricilerin tek bir disketten çalışabilecek dağıtımlar konusunda çalışmaları da var.Donanımım Linuxde Çalışırmı ?Evet ve hayır.Temel donanımların hepsi, modemler, yazıcılar, ağ kartları, vb.. istisnalar kuralı bozmamak şartıyla, Linux altında çalışır.Tabi bazıları diğerlerinden daha iyi çalışabilir.Eski ISA kartlarının desteği, yeni PCI kartlarından daha eksiksiz sağlanıyor. Bunun sebebi, donanım sürücülerinin tamamen amatör bir ruha (ama profeyonel bilgiye) sahip insanlar tarafından geliştirilmesidir. Bu yüzden desteklenen donanımların tür ve marka çeşidi, bir yerde geliştiricilerin maddi imkanlarına bağlı.Dolayısıyla en son çıkan PCI ya da AGP kartlarının Linuxde anında desteklenmekte olduğunu söylemek pek gerçekçi değil.Gerçi popüler kartların sürücüleri günümüzde daha hızlı çıkıyor, örneğin Creative şirketi Linux için bir ekip kurarak başta Live serisi olmak üzere bütün kartlarının sürücülerini geliştirmeye çalışıyor.Windows için özel çıkarılmış, Winmodem ve bazı yazıcılar ise bambaşka bir hikayedir.Bunlarda yazılım sayesinde makinenizin işlemcisini kullanmaya imkan verilmiş, parçadan tasarruf edilmiş, dolayısıyla daha hesaplı ürünler elde edilmiştirBAŞTAN AŞAĞI LINUXEvvel zaman içinde... Kalbur zaman içinde... kisisel bilgisayar dünyasinda Windows kral iken... Finlandiya'da 21 yasinda bir üniversite ögrencisi çikmis. Yeni edindigi Intel 386 bilgisayarina kurulu DOS' u sevmemis; Helsinki Üniversitesi'nin bilgisayarlarinda çalisan Unix' ten kendi bilgisayarinda da olsun istemis. Ama bilgisayar dünyasini idare eden krallar, PC için Unix satilmasini çok agir para sartlarina baglamislar ve büyük firmalar disinda küçük sahislarin Unix edinmesini adeta istemezlermis. Linus adli Helsinkili bu genç, düsünmüs, düsünmüs... ve sonunda krallara para vermektense, kendi isletim sistemini kendisi yazmaya karar vermis. Çünkü çok zeki ve becerikli bir gençmis. Ortaya DOS yerine bir PC' yi çalistirmaya, BIOS bilgilerini edip, bilgisayarin klavyesi nerede, ekrani nerede anlamasina yeter düzeyde bir isletim sistemi çikinca, ilk isi bunu, o zaman, yani 1991 yilinda ne ölçüde Internet varsa, o ölçüde çevresine yaymaya karar vermis. Çünkü bu genç çok alçakgönüllüymüs. Arkadaslari “Yahu Linus, bu ne güzel Unix! Gel bunun adi Linux olsun; hem seni hatirlatir, hem de Unix' i!” demisler. Böylece yeni isletim sisteminin adi Linux olmus. Aradan yillar geçmis. PC dünyasinda isletim sistemi tahtina kurulmak isteyen krallar arasinda kavga baslamis. Kral IBM, PC tahtina geçmek üzere ortaya OS/2 diye bir prens sürmüs. Ama kral Windows, bu prensi bir kiliç darbesiyle öldürmüs! Büyük bilgisayar sarayindaki Unix krallari ise arda bir “PC tahtini nasil ele geçiririz?” diye düsünüyorlarmis, ama “PC kralliginin kullari zengin degil, bize büyük firmalar gibi çok para kazandiramazlar!” deyip vazgeçiyorlarmis yaristan. Fakat, PC krallarinin kullari arasinda Windows' un hükümdarligindan hoslanmayanlarin sayisi da artiyormus. O sirada bir taraftan kendi PC' sini yöneten Linux tebanin dikkatini çekmis;”Bizim PC' mizi de yönetir misin?” demisler. Linux, “Tabii yönetirim!” demis. PC'ler “Peki kaç para?” diye sormuslar; Linux, “Para istemem, ama bir sartim var! “ demis. PC'ler o güne kadar hiç böyle bir sey duymamislar.”Nedir sartin?” diye sormuslar hayretle! Linux, “Para istemem, ama hiçbiriniz de benim sirtimdan para kazanamazsiniz” demis. Linux, ayrica kendisinin degistirilmesine de izin vermis; ama bu kez sarti kendisinde yapilan degisikligin herkese açik olmasiymis.Linux, dünyanin ilk serbest dagitilan yazilimi degil. “Serbest Yazilim Vakfi” diger birçok kurum, henüz PC icat edilmeden önce, bilgisayar yaziliminin ücretsiz dagitilmasi fikrini benimsemis kisiler yazdigi programlari bir araya getiriyor ve dagitiyordu. Yakin zamana kadar Linux da tamamen ücretsiz edinilebilirdi. Fakat bir bilgisayar isletim sistemi yazilimini kernel adi verilen çekirdek programi kendi donanimina göre “derlemek” tabir edilen islemden geçirerek kurabilecek çok az kullanici bulundugu için, birçok firma, bir “Linux'u bilgisayara kurma programi” üreterek bunu satiyor. Bu tür Linux kurma programina, “Linux Dagitimi” (distribution) adi veriliyor. “Dagitim” paketleri üreten firmalar, kendi paketlerin daha cazip hale getirmek için, sunduklari ürünün bir Linux sisteminde bulunmasi gereken birçok yan ürün içermesine de özen gösteriyorlar. Serbest Yazilim ruhuyla hareket eden Linux'u kendi yazilimlari için en elverisli ortam diye gören birçok bireysel programci da programini ücretsiz dagitiyor. Ayrica Linux'un yayilmasi fikrini savuna dernekler ve kullanici guruplar tarafindan ücretsiz verilen “dagitim” paketleri da var. Bunlari Internet'ten indirerek,kurmaniz mümkün. Linux'u, ortaya çikaranin amacina uygun sekilde gerçekten bes kurus para ödemeden edinmek istiyorsaniz, Internet'te http://www.linux.org.tr adresine girmeniz yeterli. Ayrica, Internet'te baska birçok yerden ticari olmayan dagitim paketi bulmaniz da mümkün. Linux, bir Unix programi midir? Bu sorunun cevabini vermek için “ Unix programi nedir?” diye sormak gerekir. Unix sistemini gelistiren bilim adamlari ve bilgisayar isletimcileri, bu ad altinda çok sayida isletim sisteminin ortaya çikmasi üzerine, oturup birtakim standartlar gelistirmis, hatta bir “Bir sistemin Unix oldugunu onaylama süreci” belirlemis bulunuyorlar. Bu ilkeler dikkate alinirsa, Linux bir Unix-türevidir; ama LinusTorvalds programi için hiçbir zaman bu onayi istemedigine göre, Linux bir Unix degildir. Linux'un ilk kullanim alani PC, ve ilk kullanicisi da bilgisayar bilimi ögrencisi iken bugün firmalarin ag yöneten bilgisayarlarinda (server) ve hatta üniversite ve arastirma kurumlarinin süper-bilgisayarlarinda bile bu sisteme rastlamaniz mümkün. ISS' ler firmalar arasinda da Linux kullanimi hizla yayilmaktadir. Bir lisans karsiligi dagitilmadigi için Linux kullanicilarinin kaydi hiçbir yerde tutulmuyor. Ticari dagitimlarin yayginlasmasi ile bu firmalarin satis rakamlari, Internet'ten yapilan indirmelerin sayisi ve çesitli konferans ve kullanici guruplarin derledigi verilere bakilirsa, bugün 8 milyon bilgisayar kullanicisinin Linux sistemine sahip oldugu söylenilebilir. Linux, çekirdek program olarak, DOS gibi, komut satirindan yönetilir. Fakat günümüzde birçok kisi, kurum ve kurulus ücretsiz, ticari firmalar ise ücretli, grafik kullanici arabirimi veya Windows benzeri masaüstü programlari üretiyor, dagitiyor ve satiyorlar. Linux sisteminin edindigi ilk kullanici arabirimi, “X Windows Sistemi” idi. Bu, Microsoft firmasini Windows isletim sisteminin masaüstü ve her program için bir pencere yaklasimina benzetilebilir. Kisaca X denilen bu arabirim, daha sonra yaygin olarak kullanilan birçok Linux masa üstünün temeli oldu. Linux, Microsoft Windows, IBM OS/2 ve diger bir Unix sistemi ile dosya alis verisi yapabilir; bu sistemlerle TCP/IP protokolü ile dosya alisverisinde bulunabilir. Dolayisiyla bir Linux sistemi, hem Web Server hem de Web Browser için isletim sistemi olabilir. Linux'un bir ag ortaminda, ag merkezi veya yazici veya dosya sistemi paylasimini saglayan merkez olarak kullanilmasi için, diger sistemlerle iletisimini saglayan protokolleri vardir. Bugün birçok gönüllü kisilerin katkilariyla, Linux veri tabani yönetimi ve dagitimi yapabilen güvenli ve istikrarli bir isletim sistemi haline gelmis bulunuyor.Linux da diger birçok isletim sistemi gibi, gelismekte olan bir yazilimdir; ücretsiz dagitilan çekirdek kodu ve ücretli-ücretsiz ekleri, arabirimleri, yükleme programlari,Linux Dagitimlarini TaniyalimCALDERA: Özellikle büyük firmalarin ve ag sunucusu ve is istasyonu bilgisayarlari için ticari Linux dagitimi yapmaktadir. Novell ag yöneticisi programlari ve sürücülerinin lisansini alarak, kendi dagitimi il birlikte vermektedir. Bu firmanin dagitiminda, Windows 3.1 için yazilmis, 16 bit'lik Windows programlarini Linux ortaminda çalistirmayi saglayan WABI adli grafik kullanici arabirimi de bulunmaktadir.DEBIAN: Birçok gönüllüyü bir araya getiren bir örgüt olan Debian grubunun (www.debian.org) dagitimi olan Debian GNU/Linux, Internet'ten edinilebilecegi gibi, CD-ROM olarak da bulunabilir.DLX: Erich Boehm tarafindan gelistirilmis, tam bir Linux sistemidir. 3.5 inç'lik bir disketle dagitilir. Grafik arabirim ve uygulama programi içermez.DOS LINUX: Kent Robotti tarafindan gelistirilmis bir Linux sistemidir, MSDOS, PCDOS, OPENDOS ve Windows-95'in DOS kipinde çalisir.HAL91 FLOPPY: Qyvind Kolas tarafindan gelistirilmis olup, floppy diskete asgari Linux kurulumu yapar. Isletim sisteminden baslangiç ve acil durum disketi olarak yararlidir.INFOMAGIC: Kendi Linux dagitimi olan bu firmanin (www.infomagic.com) piyasaya sürdügü dagitimdan bulunan Linux, ag ortami için hazirlanmistir; özellikle Apple firmasinin bilgisayarlarinin bulundugu aglar için sürücüler içerir.LINUX MANDRAKE: Mandrake firmasi tarafindan gelistirilmistir. KDE grafik arabirimi, Apache Web Server, Gimp, Netscape Communicator ve diger birçok programi da içerir.LINUX PPC: PowerPC Linux Projesi adli grup tarafindan PowerPC mimarisindeki bilgisayarlar için gelistirilmistir.LINUX PRO: WorkGroup Solutions firmasinin dagitimi olup, 7 CD-ROM'luk